İş sözleşmesi ve çalışma koşulları
Çalışan ve işveren işi yapmak için anlaştığında bir iş sözleşmesi doğar. İş sözleşmesi iki tarafı da bağlar. İmzalamadan önce sözleşmeyi dikkatlice okuyun. İş sözleşmenizi önceden görmeyi talep edebilirsiniz. Anlamadığınız noktaları işverene sorun. Sözleşmeyi imzaladığınız zaman, sözleşmede belirtilen şartları kabul etmiş olursunuz.
İş sözleşmesinde, Finlandiya'da yasal olmayan çalışma şartları üzerinde anlaşılamaz.
İş sözleşmesinin içeriği
İş sözleşmesi biri çalışana, biri de işverene verilmek üzere iki nüsha halinde yapılır. İş sözleşmesi genelde en azından şu konuları içerir:
Çalışan ve işveren
Hem işveren hem de çalışan iş sözleşmesini imzalar.
İşe başlama tarihi
Sözleşme belirsiz süreli mi yoksa belirli bir süre için mi geçerli?
Belirsiz süreli iş sözleşmesinin yapılması ana kuraldır. İşin, çalışan istifa edene veya işveren çalışanın işine son verene kadar devam edeceği anlamına gelir.
Eğer geçerli bir neden varsa, iş sözleşmesi belirli süreli yapılabilir. İstihdam, örneğin şu durumlarda belirli süreli olabilir:
- Geçici olarak birinin görevini yapma (sijaisuus)
- Staj
- Proje
- Yüksek talep veya sezon
Deneme süresi (koeaika) ve süresi
İş ilişkisinin başlangıcında bir deneme süresi kararlaştırılabilir. Hem işveren hem de çalışan, deneme süresi içinde iş ilişkisini sona erdirebilir. Ancak deneme süresi içerisinde iş ilişkisini sona erdirmek için işverenin bir gerekçesi olmalıdır.
Çalışma yeri
İş tanımı
Maaş ve maaş ödemesi
Maaş, toplu iş sözleşmesine göre belirlenir. Eğer sektörün toplu iş sözleşmesi yoksa, çalışanın makul bir maaş almaya hakkı vardır. İşveren toplu iş sözleşmesinde belirlenenden daha az maaş ödeyemez. Maaş farklı ek primler de içerir. Finlandiya’da ödenen tipik ek primler tecrübe, mesai ve vardiya primleridir. Daha detaylı bilgi için Maaş ve çalışma saatleri sayfasına göz atın.
Çalışma saatleri
Sözleşmede düzenli çalışma saatleri belirtilmelidir. Çalışma saatleri, çalışma saatleri yasası ve toplu iş sözleşmesine uygun olmalıdır.
Yıllık izin ve izin ücreti
Yıllık izninizde, işteyken aldığınız ücretin aynısını alma hakkınız vardır. Yıllık izin, bir diğer deyişle ücretli izindir. Ayrıca bazı durumlarda izin parası, yani izin ikramiyesi de ödenir. Daha detaylı bilgi için InfoFinland'in Tatil ve izinler sayfasına göz atın.
Sözleşmenin ihbar süresi (irtisanomisaika)
Belirsiz süreli bir iş sözleşmesi, çalışan ya da işveren tarafından feshedilirse sona erer. Ancak iş hemen değil, ihbar süresinden sonra sona erer.
İşveren çalışanın iş sözleşmesini feshederse, bunun nedenini söylemek zorundadır. İşten çıkarılmanın esasları ve kabul edilebilir gerekçeler İş Sözleşmeleri Yasasında belirtilmiştir. Daha detaylı bilgi için InfoFinland'in İş sözleşmesinin feshi sayfasına göz atın.
İş için geçerli olan toplu iş sözleşmesinin (työehtosopimus) belirtilmesi
Sigorta kurumu
İşvereninizin emeklilik sigortanızı düzenlediği veya sizi iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı sigortaladığı sigorta kurumuna ilişkin bilgiler.
Maininta, mitä työehtosopimusta työhön sovelletaan
Vakuutuslaitos
Tieto siitä, missä vakuutuslaitoksessa työnantaja on järjestänyt eläketurvasi tai vakuuttanut sinut työtapaturman ja ammattitaudin varalta.
Toplu iş sözleşmesi
Finlandiya'da genellikle toplu iş sözleşmesi (työehtosopimus) anlamına gelen TES kısaltması kullanılır. Toplu iş sözleşmesi, normal iş sözleşmesinden farklıdır. Hemen hemen her sektörün kendi toplu iş sözleşmesi bulunmaktadır.
Toplu iş sözleşmelerinde, belli sektörlerde uyulması gereken çalışma şartları üzerinde anlaşılır. Bu şartlar, örneğin, ödenecek maaş, çalışma saatleri ve tatillerdir. Sözleşme, işverenlerin ve çalışanların bağlı oldukları sendikalar arasında yapılır.
İşverenin belediye veya devlet olması durumunda, kamu personeli toplu iş sözleşmesi (VES) veya belediye genel hizmet ve toplu iş sözleşmesi (KVTES) imzalanır.
Sektörün toplu iş sözleşmesi varsa, bu iş sözleşmesinde belirtilmelidir. Kendi sektörünüzün sözleşmesini gözden geçirin. Sözleşmeyi iş yerinizden, bir sendikadan veya internetten, örneğin Finlex internet sitesinden bulabilirsiniz. Bazen iş yerinde çalışma koşulları işveren ve sendika temsilcileri arasında kararlaştırılır.
Yurt dışına gönderilmiş çalışan
Yurt dışına gönderilmiş bir çalışansanız, Finlandiya'da çalışma hayatını ve ücretleri düzenleyen koşullar ve anlaşmalar sizin için de geçerlidir. Bu nedenle, geldiğiniz ülkedeki çalışma saati ve maaş düzenlemeleri farklı olsa bile, Finlandiya'daki düzenlemelere uyulması gerekir. Finlandiya'da çalışma koşullarının ve şartlarının nasıl olması gerektiğine İş Sağlığı ve Güvenliği Kurumunun (Työsuojeluhallinto) internet sayfasından veya aşağıdaki rehberden bakabilirsiniz.