İş ilişkisi süresince
İşe başlamadan önce, söz konusu sektörde çalışma hakkına sahip olduğunuzdan emin olun. İşverenin de, çalıştığınız süre boyunca geçerli bir çalışma hakkına sahip olup olmadığınızdan emin olma yükümlülüğü vardır.
InfoFinland'in Finlandiya'da çalışma hakkı sayfasından daha fazla bilgi alabilirsiniz.
Yeni bir işe başlamadan önce işverenle yazılı bir iş sözleşmesi imzalayın. İş sözleşmesine iş görevleri, maaş, çalışma saatleri, başlangıç tarihi, olası deneme süresi ve diğer şartlar ile ve çalışana sunulacak yan haklar yazılır. Sözleşmeyi ilk iş gününde veya öncesinde imzalayın.
Konuyla ilgili daha fazla bilgiyi InfoFinland'in İş sözleşmesi ve çalışma koşulları sayfasında bulabilirsiniz.
Yeni bir işe başlamak
İşi kabul ettikten ve iş ilişkisi şartları üzerinde anlaştıktan sonra, işe başlama saatini, yerini ve işin ilk gününde sizi kimin karşılayacağını öğrenin.
İşvereninize vergi kartınızı (verokortti) ve banka hesabınızın IBAN numarasını getirin. Vergi kartınızı Vergi Dairesinden (Verohallinto) alabilirsiniz. Maaş banka hesabına ödenir. Banka hesabı açarken pasaport veya başka bir resmî kimlik belgesi gereklidir. Hâlihazırda bir Finlandiya kimlik numaranız (suomalainen henkilötunnus) varsa, hesap açmak daha kolaydır.
Banka hesabı açma ve Finlandiya vergi kartı hakkında daha fazla bilgiyi InfoFinland'in Finlandiya'da günlük yaşam ve Vergi kartı sayfalarında bulabilirsiniz.
Diğer belge ve raporlar
Ayrıca önceki işlerinizden aldığınız sertifikalarınızı veya işveren tarafından istenen diğer belgeleri de getirmelisiniz. Bazı işverenler, çalışma geçmişinize bağlı olarak size deneyim primi ödeyebilir.
Bazen işverenin sağlık durumunuzun söz konusu işe uygun olduğundan emin olması gerekir. İşvereniniz bu durumda sizi iş sağlığı hizmetine gönderecektir. İş sağlığı hizmeti, işvereninize işe uygun olup olmadığınıza dair bir rapor yazacaktır. Raporun size hiçbir maliyeti yoktur. Raporda örneğin hastalıklarınız hakkında bilgi verilmemektedir.
Bazı sektörlerde başka sağlık kontrollerinin de yapılması gerekmektedir. İşveren, işle ilgili sağlık kontrolleri ve raporların masraflarını karşılar. Çocuklarla çalışıyorsanız, işvereniniz sizden sabıka kaydı raporu isteyebilir.
İşe alıştırma (oryantasyon)
İşvereninizle işiniz ve iş yeriniz hakkında konuşun. İşvereniniz sizi işinize alıştırmalıdır.
Finlandiya çalışma kültürü hakkında daha fazla bilgi için InfoFinland'in Finlandiya'da çalışma hayatı sayfasına göz atın.
Maaş ve izinler
Finlandiya'da maaşlar ve primler genellikle toplu iş sözleşmesine göre belirlenmektedir. İşveren toplu iş sözleşmesinde belirlenenden daha fazlasını da ödeyebilir. Ödenen vergiler, işsizlik sigortası primleri ve emeklilik katkı payları gibi tüm kesintiler için maaş bordronuzu kontrol edin. Tüm çalışanlar ücretli yıllık izin veya yıllık izin ödeneği alma hakkına sahiptir. Ayrıca aile izni, eğitim izni veya diğer izinlere ilişkin haklarınızı da öğrenin.
Konu hakkında daha detaylı bilgi için InfoFinland'in Maaş ve çalışma saatleri ve Tatiller ve izinler sayfalarına göz atın.
Çalışanın hak ve yükümlülükleri
İş mevzuatı ve toplu iş sözleşmeleri çalışanların haklarını ve sorumluluklarını belirler. Bunlar kiralama yoluyla çalışanlar için de geçerlidir.
Finlandiya'da çalıştığınızda, şu haklara sahip olursunuz:
- Toplu iş sözleşmesince belirlenen maaş ve diğer asgari koşullar
- Yasaların ve sözleşmelerin verdiği güvence
- Bir sendikaya üye olma
- Sağlıklı ve güvenli bir iş ortamı
Bir çalışan olarak yükümlülükleriniz şunlardır:
- İşini titiz bir şekilde yapma
- Üzerinde uzlaşılan çalışma saatlerine uyma
- Yöneticinin verdiği talimatlara uyma
- İşverenle rekabet eden faaliyetlerde bulunmayı reddetme
- İş ve meslek sırlarını tutma
- İşverenin çıkarlarını dikkate alma
Sendikalar
Çalışmaya başladığınızda bir sendikaya (ammattiliitto) üye olun. Finlandiya'da çalışanların çoğu kendi sektörlerindeki bir sendikaya üyedir. Sendika size sektörünüz hakkında bilgi, çeşitli üyelik avantajları ve işvereninizle sorun yaşamanız hâlinde tavsiyeler verecektir.
Bir sendikaya üye olduğunuzda, sektörünüzdeki bir işsizlik kasasına da (työttömyyskassa) katılabilirsiniz. İşsiz kalırsanız, işsizlik kasası size kazanca bağlı işsizlik parası (ansiosidonnainen työttömyyspäiväraha) ödeyebilir.
Daha detaylı bilgi için InfoFinland'in Sendikalar ve İşsizlik güvencesi sayfalarına göz atın.
Suomen ammattiliittojen keskusjärjestö SAK
Farklı sektörlerin sendikaları hakkında bilgiBağlantı adresi sizi başka bir sayfaya yönlendirecektir.İş sağlığı hizmetleri
Her işverenin, işçilerine önleyici iş sağlığı hizmeti (työterveyshuolto) düzenleme yükümlülüğü vardır. İşvereniniz, iş sağlığı hizmetlerinden hangi hizmetleri alabileceğinizi size söylemelidir. Hastalık ve diğer devamsızlıkları nasıl bildireceğinizi müdürünüze sormalısınız. Bazı işverenler iş sağlığı hizmetleri aracılığıyla hastalık tedavisi de sağlayabilir.
Daha detaylı bilgi için InfoFinland'in İş sağlığı ve hastalanma sayfasına göz atın.
İş güvenliği ve sağlığı
Finlandiya'da işin çalışanların güvenliğini veya sağlığını tehlikeye atmamasını sağlamak işverenin ve müdürün görevidir. Bir çalışan olarak işinizi güvenli bir şekilde yaptığınızdan ve talimatlara uyduğunuzdan da emin olmalısınız. İş yerinde iş güvenliğinin takibi işverenin sorumluluğundadır. İş sağlığı ve güvenliği temsilcisi, çalışanlara iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda yardımcı olabilir.
Daha detaylı bilgi için InfoFinland'in İş güvenliği ve sağlığı sayfasına göz atın.
Fırsat eşitliği
Her çalışanın iş ararken ve iş yerinde fırsat eşitliğine ve dışlanmamaya hakkı vardır. Yasa, çalışma koşulları, istihdam şartları ve koşulları, personel eğitimi ve kariyer ilerlemesi açısından çalışanlara eşit muamele yapılmasını gerektirmektedir. Daha detaylı bilgi için InfoFinland'in İş hayatında eşitlik sayfasına göz atın.
İş ilişkisi konularında tavsiyeler
İş ilişkisi hakkında sorularınız ya da sorunlarınız varsa göçmenlerin iş ilişkisi danışmanlığı ile iletişime geçebilirsiniz. Danışmanlık Finlandiya İşçi Sendikaları Merkez Teşkilatı SAK (Suomen Ammattiliittojen Keskusjärjestö SAK) tarafından verilmektedir. Sendika üyesi olmasanız da danışma alabilirsiniz. Bir avukat, örneğin iş sözleşmeniz, maaşınız veya çalışma saatleriniz gibi konularla ilgili soruları yanıtlayacaktır. Ücretsiz danışmanlık Fince ve İngilizce olarak verilir.
İş ilişkisi danışma (Työsuhdeneuvonta)
Telefon: 0800 414 004
Pazartesi saat 14.00-17.00,
Salı ve Çarşamba saat 09.00-11.00 ve 12.00-15.00
E-posta: workinfinland@sak.fi (Link opens default mail program)
İş sağlığı ve güvenliği yetkililerinin telefon danışmanlığı
İş sağlığı ve güvenliği yetkililerinin (työsuojeluviranomainen) Fince, İsveççe ve İngilizce hizmet veren ulusal telefon danışma hattını da arayabilirsiniz.
Telefon: 0295 016 620
Work Help Finland mobil uygulaması
Telefonunuza Work Help Finland uygulamasını indirebilirsiniz. Finlandiya'ya taşınan ve Finlandiya'da yaşayan çalışanlara yöneliktir.
Uygulamayla, Finlandiya'da çalışanın hak ve sorumlulukları hakkında bilgi alabilirsiniz. İş yerinizde veya işvereninizle sorun yaşamanız durumunda, uygulama aracılığıyla konu hakkında yardım da bulabilirsiniz.
Çalışma hayatındaki sorunlarla ilgili yardım
İş sözleşmeniz ve iş ilişkinizle ilgili sorunlarınız olduğunu düşünüyorsanız ya da haksız bir muameleye maruz kaldıysanız müdürünüzle, iş sağlığı ve güvenliği temsilcisiyle ya da sendika temsilcisiyle iletişime geçebilirsiniz. İş sağlığı ve güvenliği temsilcisi, çalışanlara güvenlikle ilgili konularda yardımcı olabilir. İş sağlığı ve güvenliği temsilcisinin adı ve iletişim bilgileri iş yerinde görünür olmalıdır. Sendika temsilcisi, işverenin iş yerinde çalışma mevzuatına ve toplu iş sözleşmesine uygunluğunu denetler.
İş yerinde ayrımcılığa maruz kaldığınızdan şüpheleniyorsanız, iş sağlığı ve güvenliği yetkilileri, eşitlik temsilcisi veya kendi sendikanızla iletişime geçebilirsiniz.
Daha detaylı bilgi için InfoFinland'in İş hayatındaki sorunlar sayfasına göz atın.