İş sözleşmesinin feshi

Hem çalışan hem de işveren, yasa kapsamında fesih gerekçeleri olduğunda iş ilişkisini sona erdirebilir. İş sözleşmesinin feshi, İş Sözleşmeleri Kanununda düzenlenmiştir.

İşveren, belirsiz süreli bir iş sözleşmesini, yani sürekli iş sözleşmesini, işçiden kaynaklanan asli ve acil sebeplerden veya üretimden kaynaklanan ve mali nedenlerden dolayı feshedebilir.

İş ilişkiniz sona erdiğinde, işvereninizden çalışma süreniz ve görevinizin niteliği hakkında yazılı bir belge isteme hakkına sahipsiniz.

InfoFinland'in İş sözleşmesi ve çalışma koşulları sayfasına göz atın.

Belirli süreli iş sözleşmesinin feshi

Belirli süreli iş sözleşmesi, kararlaştırılan sürenin bitimine kadar hem işvereni hem de çalışanı bağlar. İşveren, iş sözleşmesinde veya daha sonra iş ilişkisi sırasında kararlaştırılmadıkça, iş ilişkisi sırasında belirli süreli bir sözleşmeyi feshedemez. Belirli süreli sözleşme, çalışanı da yükümlü kılar. Belirli süreli iş ilişkisi, iş sözleşmenizde belirtilen tarihte sona erer.

Deneme süresi içerisinde iş sözleşmesinin feshi

Deneme süresi boyunca, çalışan veya işveren iş ilişkisini ihbar süresi olmadan feshedebilir. Örneğin, görevlerden veya çalışma koşullarından memnun kalmadığınız takdirde, deneme süresi içinde iş ilişkisini sonlandırabilirsiniz. Bir işveren, örneğin çalışanın iş için yeterli becerilere sahip olmaması veya görevlerini yerine getirmemesi durumunda, deneme süresi boyunca bir iş ilişkisini sona erdirebilir. Deneme süresi boyunca iş sözleşmenin feshi, ayrımcı veya uygunsuz olmamalıdır.

İş sözleşmesinin ciddi nedenlerle derhâl feshi

İş sözleşmesinin derhâl feshi, iş sözleşmesinin derhâl sona ermesi anlamına gelir. Bu durumda ihbar süresi yoktur. Aksi takdirde, iş sözleşmesi ancak çok ciddi gerekçeler olması durumunda feshedilebilir. Çalışanın yükümlülüklerini yerine getirmemesi veya kuralları ciddi şekilde ihlal etmesi; örneğin, çalışanın iş yerinden bir şey çalması veya işe sarhoş gelmesi durumunda, işverenin iş sözleşmesini feshetmesi için ciddi bir gerekçesi olabilir.

İşverenin yükümlülüklerini yerine getirmemesi veya kuralları ciddi şekilde ihlal etmesi, örneğin işverenin maaş ödememesi veya iş güvenliğine dikkat etmemesi durumunda, çalışanın iş sözleşmesini feshetmesi için ciddi bir gerekçesi olabilir.

İşvereninizle örneğin maaşla ilgili veya iş sözleşmesinin veya toplu iş sözleşmenin şartlarıyla ilgili başka sorunlarınız varsa, konu hakkında daha detaylı bilgiyi InfoFinland'in İş hayatındaki sorunlar sayfasında bulabilirsiniz.

Çoğu sektörde, ihbar süreleri (irtisanomisaika) toplu iş sözleşmesinde (työehtosopimus) belirlenmiştir. İhbar süresini toplu iş sözleşmesinden kontrol edin. Alanınızda toplu iş sözleşmesi yoksa ihbar süreleri kanunlar tarafından belirlenir.

İş Sözleşmeleri Kanununa göre, işverenin çalışanı işten çıkardığında ihbar süresi

• İş ilişkisi bir yıldan az veya tam olarak bir yıl sürdüyse 14 gün
• İş ilişkisi 1-4 yıl sürdüyse 1 ay
• İş ilişkisi 4-8 yıl sürdüyse 2 ay
• İş ilişkisi 8-12 yıl sürdüyse 4 ay
• İş ilişkisinin 12 yıldan fazla sürmesi durumunda 6 ay.

Çalışan iş ilişkisini sonlandırdığında ihbar süresi İş Sözleşmeleri Kanununa göre belirlenir.

• İş ilişkisi tam olarak 5 yıl veya daha az sürmüşse 14 gün
• İş ilişkisi 5 yıldan fazla sürdüyse 1 ay

Mecburi izne çıkarma (lomautus) yani zorunlu izin, işverenin işi ve maaş ödemesini askıya alması anlamına gelir. Bu nedenle, mecburi izin boyunca işiniz duracak ve bu süre için size maaş ödenmeyecektir İşverenin verecek yeterli işi yoksa mecburi izne çıkarılabilirsiniz. Mecburi izin bir süre devam edebilir, ancak iş ilişkiniz sona ermez.

Mecburi izin başlamadan en az 14 takvim günü önce şahsen bilgilendirilme hakkına sahipsiniz. Toplu iş sözleşmesinde kararlaştırıldığı takdirde bu süre daha da uzun olabilir.

İş ilişkisi sona erdiğinde, talep etmeniz hâlinde işverenden bonservis (työtodistus) alma hakkına sahipsiniz. Siz talep etmediğiniz sürece işverenin bonservis verme zorunluluğu yoktur.

Bonservis, iş ilişkisinin süresini ve görevleri belirten önemli bir belgedir. Ayrıca bonserviste işinize son verilme nedeninin belirtilmesini ve iş becerileriniz ve davranışlarınızla ilgili bir değerlendirme yapılmasını isteyebilirsiniz. Bu bilgiler siz özellikle talep etmediğiniz sürece bonservise yazılamaz.

Bonservis vermemek yasalara aykırıdır. İşveren, talebinize rağmen bonservis vermezse iş sağlığı ve güvenliği yetkilisinden (työsuojeluviranomainen) yardım isteyebilirsiniz.

İşiniz sona erer ve işsiz kalırsanız, işsizlik parası (työttömyysturva) alma hakkınız olabilir. İşsizlik parası, işsiz kaldığınız süre boyunca aldığınız mali destektir. Mecburi izin döneminde de işsizlik parası alabilirsiniz.

İşsizlik parası alma koşullarından biri, Finlandiya'da geçici oturma izni dışında başka bir oturma izniyle ikamet etmenizdir. Başka koşullar da bulunur. Hakkınız olup olmadığını işsizlik kasanızdan (työttömyyskassa) veya Kela'dan öğrenin

Daha fazla bilgi için InfoFinland'in Eğer işsiz kalırsanız sayfasına göz atın.

AB üyesi olmayan bir ülkenin veya bir İskandinav ülkesinin vatandaşıysanız, iş sözleşmenizi feshederseniz ve yeni bir işiniz veya Finlandiya'da bulunmak için başka bir nedeniniz yoksa, Finlandiya'da ikamet hakkınız sona erebilir. Genellikle sadece aynı sektörde yeni bir iş bulabilirsiniz. Sektör değiştirmeniz durumunda, yeni bir oturma izni başvurusunda bulunmanız gerekecektir.

Konu hakkında daha detaylı bilgi için InfoFinland'in Finlandiya'da çalışma hakkı sayfasına göz atın.