Asukkaan oikeudet ja velvollisuudet
Konut sakininin hak ve yükümlülükleri
04.04.2024
Evimde tadilat yapabilir miyim? Evi, başka birisine kiraya verebilir miyim? Komşum çok gürültü yapıyorsa, ne yapmalıyım? Bu sayfada, konut sakininin Finlandiya’daki önemli hak ve yükümlülükleri derlenmiştir.
Yükümlülükleriniz:
- Apartmanda ya da sıra evlerde oturuyorsanız konut kooperatifinin düzen kurallarına uymalısınız. Genelde düzen kurallarında binada ne zaman sessiz olunması gerektiği yazar. Kurallarda binanın ortak alanlarının kullanımı hakkında da bilgi bulunmaktadır. Apartmanlarda düzen kuralları merdiven boşluğunda, dış kapıya yakın bir yerde asılıdır.
- Misafirlerinizin de kurallara uymasını sağlamalısınız.
- Daireyi sadece amacına uygun olarak kullanmalısınız. Daire ikamete yönelikse, başka yerde yaşayıp daireyi iş yeri amaçlı kullanamazsınız.
Haklarınız:
- Evinizde normal bir yaşam sürdürmelisiniz. Konut kooperatifi yasalar ile çelişkili ya da normal yaşamı fazlasıyla kısıtlayacak kurallar koyamaz.
- Evde huzurlu olmalısınız. Örneğin, komşunuz geceleri gürültü çıkararak evdeki huzurunuzu bozamaz. Komşunuz kuralları sık sık ve ağır bir şekilde bozuyorsa önce komşunuz ile konuşun. Bunun bir yardımı olmazsa yönetici veya ev sahibi ile iletişime geçebilirsiniz. Evdeki huzur, evinize kimin gelebileceğine genel olarak karar verme hakkını da içerir.
Kiracının hak ve yükümlülükleri
Yükümlülükleriniz:
- Kiranızı vaktinde ödemelisiniz. Kira bedeli kira sözleşmesinde yazar. Ev sahibi kirayı kira sözleşmesinde anlaşıldığı şekilde artırabilir.
- Kiralık konutun iyi durumda kalması ile ilgilenmelisiniz.
- Kira sözleşmesinin şartlarını yerine getirmelisiniz. Örneğin kira sözleşmesinde konutta sigara içmenin yasak olduğu belirtilmişse evinizde sigara içemezsiniz. Evcil hayvanınız varsa apartmanda evcil hayvanlara izin verilip verilmediğini öğrenin. Kira sözleşmesinde ev sigortası talep edilmişse, sigorta yaptırmanız gerekir. Kira sözleşmesinde talep edilmemesine rağmen ev sigortası yaptırmakta yarar vardır.
- Duvarları boyamak gibi bir tadilat yapmak isterseniz ev sahibinden izin istemelisiniz. Onarımı kendiniz de ödeseniz, izinsiz tadilat yapamazsanız. Yazılı olarak izin alın.
- Konuta zarar verirseniz, zararı ev sahibine karşılamalısınız.
- Ev sahibinin sorumluluğunda olan kusurlar fark edecek olursanız, bunları ev sahibine bildirmelisiniz. Örneğin, konutun taşınmaz eşyalarından ve yüzey malzemelerinden ev sahibi sorumludur.
- Olası kusurları, örneğin musluk akıtıyorsa bunu konut yönetimine bildirmelisiniz.
Haklarınız:
- Kiralık konutta kira sözleşmesine göre yaşamalısınız. Ev sahibi konuta sadece istisnai durumlarda örneğin konutta yapılan onarımları denetlemek ya da konutu alıcılara göstermek için gelebilir. Gelmeden önce sizinle anlaşmaya çalışması gerekir.
- Kiranız artacak olursa önceden yazılı bilgi alma hakkına sahipsiniz. Bildirimde kiranın ne zaman ve ne kadar artacağı ve kira artışının gerekçesi yazmalıdır. Kira sözleşmesinde, kira artışının şartları ve zamanı belirtildiyse, ev sahibi ayrıca bir beyanda bulunmadan da kirayı arttırabilir.
- Kira kontratına yasalara uygun zamanda son vermelisiniz.
- Konutta ikamet etmek sağlığa zararlıysa kira sözleşmesine son vermelisiniz.
- Ev sahibine zararı dokunmayacaksa konutun bir kısmını başka birine kiralayabilirsiniz.
- Onarımlar hakkında önceden bilgilendirilmelisiniz. Küçük onarımlar 14 gün öncesinden ve büyük onarımlar 6 ay öncesinden bildirilmelidir. Yine de acil onarımlar bildiride bulunulmadan da yapılabilir. Onarımlar sırasında konutta yaşamak zor ya da imkânsızsa kira sözleşmesine son verme ya da kira indirimi alma hakkınız vardır. Yine de bu konular üzerinde ev sahibi ile anlaşmanız gerekir.
Daha fazla bilgi için InfoFinland'ın Kira sözleşmesi sayfasını okuyun.
Mülk konutta hak ve yükümlülükleriniz
Konut kooperatifindeki yükümlülükleriniz:
- Kooperatife aidat ve olası kooperatif kredisinin kredi bedelini ödemelisiniz. Aidatlar konut kooperatifi ile ilgilenmek için kullanılır, örneğin binalara ve bahçeye bakım yapılır.
- Konutunuzun iyi durumda kalması ile ilgilenmelisiniz.
- Konutunuzda binanın taşıyıcı yapılarını, su borularını, rutubet yalıtımını veya havalandırma sistemini etkileyecek değişiklikler yapacak olursanız bunu önceden konut kooperatifinin yöneticisine ya da yönetim kuruluna yazılı olarak bildirmelisiniz. Örneğin banyoda yapılacak tadilatlar her zaman önceden bildirilmelidir.
- Binaya zarar vermeyecek şekilde onarım yapmalısınız. Finlandiya’da örneğin banyolarda rutubet yalıtımının nasıl olması gerektiği hakkında sıkı talimatlar vardır.
- Konutta kooperatifin onarması gereken bir kusur varsa konut kooperatifine veya yöneticiye, uygulamada önce konut kooperatifine bildirmelisiniz.
Konut kooperatifindeki haklarınız:
- Hissesine sahip olduğunuz konutu idare etmelisiniz. Konutun içinde değişiklikler yapabilirsiniz. Onarımların kooperatif konutlarına veya diğer ortaklara zarar vermemesi gerektiğini dikkate alın.
- Konutunuzu ya da bir kısmını kiraya verebilirsiniz.
- Ortaklar toplantılarına katılmalı ve konut kooperatifini ilgilendiren konulara katılmalısınız. Toplantılarda konular hakkında oy kullanabilir ve herhangi bir konunun toplantıda ele alınmasını talep edebilirsiniz. Konut kooperatifi bina yapılarının, yalıtımların, su borularının, lağımların ve de bahçe alanlarının bakımı ile ilgilenir. Ortaklar toplantılarında bu tür onarımlar hakkında kararlar verilir. Bazı konut kooperatiflerinde sorumluluk başka şekillerde paylaştırılmıştır. Bu durumda, kooperatif planına kimin neden sorumlu olduğu yazılmıştır.